“Ik dacht: hoe lang moet ik dit nog volhouden? Wat moet ik nu weer bedenken om de dag door te komen?”
Na een lang gevecht tegen eierstokkanker kiest de vrouw van Rommie eind 2022 voor euthanasie. In eerste instantie overheerst de opluchting: Ria heeft nu eindelijk rust. Maar met het verstrijken van de tijd voelt Rommie zich langzaam wegzakken. De lust voor het leven verdwijnt. De grootste uitdaging blijkt om het eigen initiatief weer terug te vinden, na een samenzijn van 28 jaar.
“Ria kreeg in 2015 de diagnose eierstokkanker. De acht jaren die volgden voelden als reservetijd: de dood was continu aanwezig. Er waren periodes waarin ze gezond was, maar eierstokkanker keert altijd terug. De gezonde periodes worden steeds korter, tot je uiteindelijk overlijdt. En toch, als de uitslag goed was, waren we zo blij en opgelucht. Van geloof, hoop en liefde is hoop de deugd die ik de afgelopen jaren het meest heb ontwikkeld.
Een ritueel rondom de euthanasie
Toen Ria een uitzaaiing in haar hoofd kreeg waar niets aan gedaan kon worden, gaf ze aan: “Rommie, het voelt steeds vreemder in mijn hoofd. Ik wil eigenlijk dat het stopt.” Op de dag van haar diagnose had ze al bepaald dat ze uiteindelijk voor euthanasie zou gaan. Dit was het moment. Ik kon maar één ding zeggen: “Ik begrijp het”. Ik vond het verschrikkelijk, maar we waren ook naar deze dag toegegroeid.
Waar ik toch moeite mee had, was het idee van euthanasie. Niet omdat het van het geloof niet mag. Maar het is toch een vorm van jezelf bruut uit het leven trekken, actief de dood opzoeken. Ik heb me op het moment voorbereid. Hoe doe je dit goed als nabestaande? Hoe overleef je een euthanasie? Daarvoor heb ik met iemand gepraat. Die gaf de tip om er een ritueel omheen te maken. We hebben met de vijf aanwezigen teksten voorgelezen, elkaars handen vastgehouden en deur opengezet voor een gevoel van ruimte.
Vrij van zorgen
Na haar overlijden was ik eigenlijk enorm opgelucht dat Ria nu vrij van zorgen was. Ik ervoer euforie over de rust die zij zou hebben. Pas een paar maanden later zakte ik weg. Ik dacht: hoe lang moet ik dit nog volhouden? Wat moet ik nu weer bedenken om de dag door te komen? En, wat wil ik eigenlijk met mijn leven? Ik ben pas 61. Twee jaar geleden ben ik gestopt met werken zodat Ria en ik samen leuke dingen konden doen. Maar nu zijn de dagen leeg. Je probeert je schouders eronder te zetten, maar de kleur is wel uit het leven.
Mijn omgeving drukte me de afgelopen tijd op het hart: “Rom, jij mag doen wat je zelf wil. Geef maar aan waar je behoefte aan hebt.” Maar ik wist helemaal niet waar ik behoefte aan had, laat staan dat ik het kon aangeven. Ik was zo blij als iemand vroeg: “Zal ik je elke vrijdag even bellen?”. Of: “Zullen we een dagje naar Duitsland?”. Je bent er als rouwende bij gebaat dat iemand anders initiatief neemt. Ik heb dat ook aan mijn omgeving geuit. Die reageerde daar goed op. Mensen vinden het toch fijn om te weten hoe ze je kunnen helpen.