“Zelfzorg heb ik al heel vroeg geleerd door het verlies van mijn ouders. Niemand anders gaat het beter voor je maken.”
Dat de relatie die je hebt met iemand voortgezet kan worden voorbij de dood, daar was Millie Gietman, coach voor divergente denkers en communicatieprofessional bij de Vereniging leven met dood, zich lange tijd niet van bewust. Haar vader overleed toen Millie twintig was en haar moeder toen ze vijfentwintig was. ‘Niet piepen maar doorgaan!’ leek lange tijd haar credo. Tot ze na zeventien jaar voelde: het is tijd om de band met mijn moeder te herstellen. En dat deed ze… door een ritueel uit te voeren op de eerstvolgende verjaardag van haar moeder.
Wel iemands kind
‘Vijfentwintig was ik. Vijfentwintig toen mijn beide ouders al waren overleden. Dat heb ik heel lang proberen te rationaliseren. Mensen overlijden nu eenmaal en bij mij gebeurde dat eerder dan verwacht. Als er op belangrijke momenten in mijn leven iemand dan zei: ‘Wat erg dat je ouders er niet meer zijn!’, voelde ik weerstand. Ik wilde niet zielig gevonden worden! Het is wat het is, dacht ik dan, ik heb geen ouders! Ik ben niemands kind. Alsof mijn ouders nooit hadden bestaan. Dat hield ik vol tot het moment dat ik startte als zelfstandig ondernemer en in een rollercoaster van persoonlijke ontwikkeling belandde. Ineens werd ik geconfronteerd met vragen als: wie ben je en wat zijn jouw kernwaarden? Van mijn verhaal, wie ik was, kon ik geen geheel maken omdat ik een deel van wie ik ben, letterlijk en figuurlijk, niet meenam. Namelijk, dat ik wél iemands kind ben, ook al zijn mijn ouders er niet meer.’
“Het was vast niet zijn intentie, maar mijn vader was als een soort zwart gat waar alle aandacht in verdween. Mijn zus en ik cirkelden daar omheen. Toen ik twintig was koos mijn vader voor euthanasie.”
Afstand tijdens het leven
‘Ik ben opgegroeid in Amsterdam Oost. Mijn vader was een import-Brabander die met mijn atheïstische moeder trouwde, tegen de zin in van zijn Katholieke familie. Hij trok zich niets aan van wat zijn familie vond en leefde bij het credo: ik leef liever kort maar krachtig. En dat deed hij: roken, drinken, feesten. Terwijl hij chronisch ziek was. Hij had diabetes en in de jaren vijftig, waarin hij is geboren, was daar nog maar weinig over bekend. Hij was het zorgenkind en dat veranderde niet toen hij trouwde met mijn moeder. Mijn moeder was een zachtaardige en lieve vrouw die ondergeschikt was aan mijn vader, zoals gebruikelijk in die tijd. Met als grote verschil dat mijn vader altijd thuis was omdat hij ziek en afgekeurd was. Inmiddels was hij ook nierpatiënt. Het was vast niet zijn intentie, maar hij was als een soort zwart gat waar alle aandacht in verdween. Mijn zus en ik draaiden daar als ‘in orbit’ omheen. Toen ik twintig was koos mijn vader voor euthanasie. Maar in mijn beleving had hij al afstand genomen van zijn gezin tijdens het leven. Alsof hij dacht: laat ik me maar niet te veel hechten, want ik ga er toch wel tussenuit.’
Meteen in de regelstand
‘Je zou het niet verwachten, maar het overlijden van mijn vader voelt voor mij als een afgerond geheel. Hij was zijn hele leven ziek geweest, hij had pijn. Ik ben al niet te genieten als ik verkouden ben, kun je je er een voorstelling van maken hoe het voor hem was? En ja, alles draaide hierdoor om hem. Maar toen hij was overleden, kon iedereen weer verder, ík kon verder. Ik ging uit huis en samenwonen. Maar vervolgens overleed mijn moeder! Ik was vijfentwintig en aan het einde van een familiedag zakte ze opeens weg. Dat was zo ontzettend heftig. Met gillende sirenes werd ze door de ambulance naar het ziekenhuis in Lelystad gebracht, terwijl mijn zus en ik er achteraan reden. Ik schoot meteen in de regelstand. Ik wilde haar naar het ziekenhuis in Amsterdam halen, zodat we voor haar konden zorgen. Maar drie dagen later kreeg ik een telefoontje dat ze mijn moeder aan het reanimeren waren. Ik was net te laat in het ziekenhuis om afscheid te kunnen nemen.’
Stoer op je vijfentwintigste
‘Door een meningsverschil met de toenmalige partner van mijn moeder, was haar uitvaart ontzettend karig. Dat vond ik zo erg! Ze was er op een waanzinnig heftige manier tussenuit gepiept en dan eindig je met koffie, thee, een paar liedjes en een woordje van mij?! Achteraf gezien was het overlijden van mijn moeder ontzettend traumatisch. Hoe stoer je je ook voelt op je vijfentwintigste, het was een schok om ineens zonder ouders te zijn. Het heeft zeventien jaar geduurd, maar toen werd ik mij er heel bewust van dat ik íets moest doen. Ik moest de band met mijn moeder herstellen. Al die jaren deed ik alsof ik geen ouders had. Al die jaren had ik op 11 maart geen aandacht besteed aan de verjaardag van mijn moeder. Ik besloot dat ik op haar eerstvolgende verjaardag wél iets wilde doen. Maar wat? Ik wist alleen dat het een ritueel moest zijn.’
Als een helder licht
‘Nadat ik rond was gaan vragen kwam ik uit bij Marjolijn van Sacred Soul Living. Zij heeft een ritueel samengesteld voor mij én mijn zus om de band met onze moeder te herstellen. Het ritueel voerden we uit in een ruimte op een prachtige locatie in Vogelenzang.
Omdat mijn moeder zelf kleding maakte, hadden mijn zus en ik een jurk van haar meegenomen, samen met een foto van haar. De jurk en de foto hebben we toen als eerste een plek gegeven op het altaar dat we in de vorm van een cirkel aan mochten leggen. Hiervoor gebruikten we ook stenen, gele bloemen en kaarsen. Daarna werden we door Marjolijn meegenomen in een droomreis; een geleide meditatie. Hierin werden we naar een bos geleid waar een grote steen lag die zo uitgehouwen was dat je erin kon zitten. Uit het bos verschenen mijn moeder, oma en mijn voormoeders. Hoewel mijn moeder een beetje vaag bleef, was mijn oma duidelijk waar te nemen als een helder licht. Ik heb de vrouwen heel dicht bij me gevoeld en gezien. Dat voelde aan alsof er echt contact werd gemaakt en we weer verbonden werden met elkaar in de vrouwelijke lijn. Toen ik mijn ogen weer opendeed en naar mijn zus keek, bleek dat zij exact hetzelfde had gevoeld en gezien. Als ik erop terugkijk, heeft het ritueel bij mij het gevoel hersteld dat ik iemands kind ben, dat ik ergens vandaan kom.’
Wachten op cadeautjes van het universum
‘Als ik kijk naar de voorouderlijke lijn van mijn moeder, dan zie ik veel tragiek. Ik durf dat aan te kijken en heb manieren en vormen gevonden waardoor ik die tragiek, die ellende, niet door hoef te geven aan mijn kinderen. Ik sta ook heel anders in het leven dan mijn moeder. Ik probeer mijn dochters echt mee te geven dat je lang iets mag vinden, of dat je iets op een bepaalde manier kunt doen, maar dat je daar ook in mag veranderen. Je mag altijd weer het besluit nemen om het anders te doen. Net zoals ik besloot dat het tijd was om te stoppen met ontkennen dat ik iemands kind was en de band te herstellen met mijn moeder. Ik word dit jaar 46. Mijn vader is 48 geworden en mijn moeder 53. Ik hoop van harte langer mee te gaan! Maar ik weet dat het zo voorbij kan zijn. Dan ga ik toch zeker niet zitten wachten tot alles vanzelf een keer goedkomt? Zelfzorg is iets dat ik al heel vroeg heb geleerd door het verlies van mijn ouders. Niemand gaat het beter voor je maken. Dus als ik iets wil, dan moet ik het zelf regelen. Wachten tot het universum je cadeautjes komt brengen, daar geloof ik niet in.’
Beste allemaal,
Zelf ben ik mijn vader verloren toen ik 17 was en mijn moeder toen ik 26 was… beide op 57 jarige leeftijd. Mijn moeder had hartfalen en mijn vader een hartaanval… de erfenis van mijn vader hadden mijn broer en ik geaccepteerd… hij bleek geen schulden te hebben… een deel van de erfenis hebben we de begrafenis van betaald, ik was dus halfwees. Mijn ouders waren gescheiden toen ik 3 jaar oud was vanwege depressie bij mijn vader. Mijn vader woonde in Maastricht en mijn moeder broer en ik in Apeldoorn dus dan ga je ook niet even op de koffie…! We zijn altijd contact blijven houden met kaarten voor verjaardagen kerst telefoontjes en we zijn vaak naar Maastricht geweest. De dood van mijn vader heeft mij nooit met rust gelaten gezien het feit dat hij onder verdachte omstandigheden is gevonden door politie en begeleider… uit autopsie is een hartaanval gebleken dus zaak gesloten niet verder onderzoeken… na ruim 27 jaar nog steeds geen plek kunnen geven heeft iemand misschien tips? Bij de dood van mijn moeder ben ikzelf bijgeweest dus dat was een geruststelling mijn broer was er ook bij… ze is thuis gestorven….
Sterkte allemaal met rouwen… moet mijn ritueel nog vinden en ben inmiddels 45 jaar.
Beste Anoniem,
Als je het op prijs stelt, dan kunnen we je eventueel in contact brengen met een Rouwsteun-vrijwilliger die je hierbij kan ondersteunen. Je kunt ons een mailtje sturen via contact@vereniginglevenmetdood.nl, dan zorgen wij voor de rest.