Wat kan je doen voor iemand die rouwt?
Het kan moeilijk zijn om woorden te vinden voor iemand die net een heftig verlies heeft meegemaakt. Wat zeg je tegen die persoon? Kun je de verkeerde dingen zeggen? Misschien is het wel een reden om geen contact te zoeken, omdat je bang bent dat je het erger maakt dan het al is. Maar alleen al het feit dat je laat weten dat je aan iemand denkt kan al heel erg helpen – mensen die rouwen zeggen vaak dat het ergste dat iemand tegen ze kan zeggen is… niets. Als je rouwt, voel je je vaak gesteund en gesterkt wanneer iemand de moeite neemt om contact met je op te nemen.
Maar hoe kun je dat dan het beste doen? Een paar adviezen:
- Alles is beter dan absolute stilte. Het leggen van contact kan al een enorme drempel voor je zijn. Vraag je af: wat is gepast bij jou en bij deze relatie? Een e-mail, een telefoontje of misschien wel langs gaan? Dus kies de vorm die het beste bij jullie past.
- Sluit aan bij hoe de nabestaande rouwt. Misschien wil de ander stil zijn of juist praten. Of alleen herinneringen delen. Probeer een goede luisteraar te zijn. Laat de ander zijn of haar verhaal doen. Betrek het verhaal niet steeds op jezelf door te vertellen wat jij ervan vindt of hoe jij het hebt ervaren, hoe goed bedoeld ook, daar zit de ander niet op te wachten. Blijf zelf bij het onderwerp en houd er rekening mee dat de rouwende in herhaling kan vallen. Dit is vaak onderdeel van het helingsproces: steeds weer je verhaal kunnen doen, die ene herinnering ophalen.
- Oordeel niet over wat de ander je vertelt. En geef ruimte aan alle emoties. Ook dit is een belangrijk onderdeel van het helingsproces. Wees daarbij niet verrast over hoe snel sommige mensen kunnen wisselen tussen verschillende emoties. Of tussen intens verdriet hebben en het gewone leven weer kunnen oppakken.
- Blijf in contact. Veel mensen vragen na een poosje niet meer hoe het gaat, omdat het lijkt of de ander het leven wel weer zo’n beetje heeft opgepakt. Juist in die periode kan een rouwende zich eenzaam voelen. Wanneer je iets hebt beloofd te doen: houd je daaraan. Kom je afspraken na en wees attent.
- Vraag wat je concreet voor de ander kunt doen. Doe desnoods zelf suggesties: hoe concreter, hoe beter. Bied bijvoorbeeld aan om de was te doen, of een keer te koken. En wees geduldig wanneer de ander het even niet weet, of er uiteindelijk weer op terugkomt.
- Zet belangrijke data zoals de sterfdag of verjaardag van de overledene in je agenda. Laat de nabestaande weten dat jij weet dat die dag belangrijk is voor de ander.
- Ook al doe je nog zo je best, je kunt wel eens het verkeerde doen of zeggen. Iemand die in een rouwproces zit weet dit ook, ondanks dat hij of zij best even heftig kan reageren. Wees gewoon open en zeg het wanneer je het even niet meer weet. Maak je excuses en neem de boosheid van de ander niet persoonlijk. Het gaat erom dat je de verbinding tussen jullie kunt blijven voelen. Bedenk dat de ander nu niet in zijn of haar gewone doen is. Stel voor om op de moeilijkste momenten van de week samen iets te ondernemen of om dan contact te hebben. De ander zal je pogingen tot contact en toenadering ongetwijfeld waarderen.