“Mijn ervaring leert: als ‘beste vriendin van’ raak je snel onzichtbaar in je geleden verlies”
Mijn beste vriendin besloot uit het leven te stappen op 19 mei 2020, na jarenlang psychisch lijden. Een lijden waar ik altijd, van zeer dichtbij, heb proberen naast te blijven staan. Er was altijd veel openheid tussen ons. Ook over de dood. We schuwden niets. Achteraf kijk ik daar enkel met veel liefde op terug.
Alles mocht er zijn.
Ze was voor mij niet zomaar een beste vriendin, maar iemand met wie ik letterlijk en figuurlijk ben opgegroeid, omdat we elkaar sinds kindertijd al kenden. Zo iemand in je leven verliezen slaat een gat in je eigen bestaan. Ze was immers zo’n wezenlijk onderdeel van mijn bestaan.
Mijn pijn zit dan nu vooral in de gedachte aan alles waar ik haar in de toekomst nog bij moet gaan missen. Daar ligt diep verdriet. Er zijn nu al genoeg momenten geweest die ik graag met haar had willen delen, of even met haar om had willen lachen.
‘Recht’ op rouw
Waar sta je in de ‘rij’ als je niet de ouder, de partner of een kind bent van de overledene? Dan val je zowat buiten de ‘recht op rouw’-boot. Mijn ervaring leert: als ‘beste vriendin van’ raak je snel onzichtbaar in je geleden verlies. De omgeving geeft je minder erkenning en ontneemt je zo al snel je stem.
Daar ga ik tegenin.
Onze maatschappij wil dat je snel weer doorgaat met je leven. Zo gaat dat echter niet. Dat wringt. De momenten waarop ik te horen kreeg “zit je daar nog mee?” zijn uiterst pijnlijk en niet terecht. Er gaat geen dag voorbij dat ik niet aan haar denk.
Luister
De naasten van iemand in rouw voelen zich vaak onmachtig in wat zij kunnen doen voor iemand die verlies heeft geleden. Werkelijk het allerbelangrijkste is een luisterend oor bieden! Daar zit al zoveel kracht in. Na een verlies zit iemand er vaak zo vol mee, dan wil je het verhaal het liefst blijven vertellen. Niet omdat je het de ander zo graag vertelt, maar juist omdat je het zo nog eens aan jezelf kunt vertellen. Zo kan het elke keer weer een beetje beter binnenkomen wat er gebeurd is.
Kort na het verlies voelde het alsof ikzelf in tientallen stukjes uiteen was gevallen.
Wat klopte er nog van mijn kijk op de wereld na zo’n ingrijpend verlies? Met hulp ben ik nu stukje bij beetje mijzelf weer aan het opbouwen. Ik bekijk elk deeltje afzonderlijk en onderzoek of het nog bij me past of dat ik er misschien een ander stukje voor in de plaats zet. Na een verlies ben je gewoon niet meer dezelfde persoon.
Anders vasthouden
Heel lang is de gedachte bij verlies geweest dat je de band met je dierbare moest loslaten. Gelukkig wordt daar nu anders naar gekeken. Het kan juist heel heilzaam zijn om in een andere vorm toch een band te onderhouden.
Bij mij duurde het dan ook niet lang voordat ik een vorm vond om die binding te behouden. Ik ben een Instagram-pagina gestart waarin ik naast kennis ook persoonlijke ervaring over rouw wil delen. Daarbij deel ik ook over mijn vriendin N. Zo houd ik haar vast, geef ik haar betekenis.
Het is prettig om zo mijn rouw om te zetten in een soort ‘project’. Het geeft mij grip en het krijgt een functie omdat ik er ook anderen mee hoop te bereiken. De andere kant is natuurlijk ook dat, juist omdat ik voel dat er weinig podium is voor mijn verlies, ik er zelf een podium voor pak.
Ik geloof erin dat wanneer iedereen iets meer basiskennis heeft over rouw, we met minder onzekerheid een ander kunnen bijstaan. Nu zit er vaak nog zoveel ongemak bij.
Ook kunnen we met meer kennis zelfbewuster met onze eigen rouw omgaan. Voor rouw staat geen tijd. Het kent geen eindpunt, maar zal in ons levensverhaal blijven meelopen.
De metafoor van de zee en haar golven
Als ik rouw zou moeten omschrijven, gebruik ik daarvoor graag de metafoor van de zee. Zoals de zee elke dag anders is, zo is rouw dat voor mij ook.
De ene dag lukt het je om met de golven mee te bewegen, de andere dag overdondert het je volledig.