Dubbel verdriet: ook de familieband is weg
De meest voorkomende aanleiding voor ruzie na het verlies van een dierbare? Je raadt het al, materiële bezittingen. Veel families die nooit hadden gedacht dat ze ruzie zouden krijgen, raken toch plotseling verzeild in een familieconflict over nalatenschappen en eigendommen. Hoe ga je daar als familie mee om?
Een overlijden haalt soms het slechtste in families naar boven. Als er onverhoopt ruzie ontstaat, voelt dat als een tweede verlies: niet alleen je dierbare is er niet meer, ook de familieband en de steun die je elkaar kon bieden is weg.
Meest voorkomende oorzaken van conflicten
Het komt geregeld voor dat er in families een conflict ontstaat over materiële zaken. De redenen lijken soms triviaal: de een heeft meer tijd nodig om de achtergebleven spullen uit te zoeken dan de ander, of er ontstaat een discussie over wie welke spullen krijgt, wat er behouden moet blijven en wat weggedaan moet worden, of en wanneer het huis moet worden verkocht en hoe de erfenis is verdeeld. Andere aanleidingen voor conflict zijn vaak meningsverschillen over de zorg voor het levenseinde, afspraken over begraven of cremeren, waar de uitvaartdienst wordt gehouden, een (noodgedwongen) verhuizing van een familielid (wat afstand kan creëren), de voogdij over de achtergebleven kinderen en de verschillende manieren waarop de familieleden met het verlies omgaan.
Waarom ontstaat een familieruzie en wat kun je ertegen doen?
- Het omgaan met familieruzies na een overlijden kan zeer uitdagend zijn, zonder een eenvoudige oplossing in zicht. Het vereist begrip van alle familieleden en de bereidheid om met elkaar in gesprek te blijven, want een gebrek aan communicatie kan conflicten verergeren. Stressvolle en soms zelfs traumatische situaties rondom een overlijden kunnen ervoor zorgen dat de betrokkenen veel emotioneler en minder rationeel reageren, waardoor de spanning tussen de nabestaanden verder oploopt en die bereidheid soms ver te zoeken is. Probeer te begrijpen waarom de ander zo reageert en gebruik zoveel mogelijk ‘ik’-uitspraken om je gevoelens te delen zonder de ander te beschuldigen, wat kan helpen om een open dialoog te bevorderen.
- Dood en rouw kunnen een gevoel van controleverlies veroorzaken. Sommige familieleden proberen dit verlies te compenseren door bijvoorbeeld de uitvaartplanning op zich te nemen of snel door persoonlijke bezittingen van de overledene te gaan. Het is belangrijk om elkaar te helpen een gevoel van controle terug te krijgen zonder onnodige spanningen te creëren.
- Het is gemakkelijk om tijdens een conflict het negatieve gedrag van een familielid uit te vergroten en hem of haar als persoon in twijfel te trekken. Probeer in plaats daarvan te erkennen dat rouw mensen soms tot onverwachte reacties brengt, en toon vergevingsgezindheid. Probeer dit ook te vragen aan de ander.
- Als conflicten uit de hand lopen, kan professionele bemiddeling een uitkomst bieden. Mediators kunnen helpen om praktische, logistieke kwesties op te lossen en begrip te creëren binnen de familie.